Lâu đài Kafka

Trên một ngọn đồi nhìn ra vịnh Sitges, công trình Lâu đài Kafka của RBTA hiện lên như một thí nghiệm hình học đầy táo bạo, kết tinh giữa tinh thần thử nghiệm và tư duy kiến tạo đến từ ảnh hưởng của nhóm Archigram. Dự án thể hiện rõ sự đồng cảm của một số thành viên trong nhóm với các lý tưởng của Archigram về kiến trúc di động, cư trú linh hoạt, và khả năng tách biệt giữa cấu trúc lưu thông và không gian ở. Ý tưởng về một “lâu đài xoắn ốc” – một tổ hợp tích hợp xoay quanh lõi đứng – không chỉ là biểu tượng mà còn là giải pháp hình thức mang tính thử nghiệm cao trong mô hình nhà ở.

Tòa nhà bao gồm 90 căn hộ, được hình thành từ các khối lập phương cụm lại xung quanh các lõi cầu thang bằng gạch chịu lực. Mỗi lõi đóng vai trò như cột sống của công trình, nâng đỡ một nửa khối căn hộ chính, trong khi phần còn lại được đỡ bằng hai cột thép đặt ở hai góc đối diện. Kết cấu mặt sàn sử dụng hệ bản sàn gốm đúc hai phương, cho phép vươn ra một, hai hoặc ba hướng để tạo nên cả sàn của khối trên và mái của khối dưới. Từ đó, các “tích-hợp” được dựng lên bằng vật liệu nhẹ, các ống dẫn nước mưa được tái sử dụng làm cửa sổ, hệ khung gỗ giản dị hoàn thiện không gian, toàn bộ bề mặt được trát vữa và sơn phủ hoàn chỉnh.

Không gian bên trong các khối lập phương được tổ chức tối giản và đa năng. Mỗi căn hộ là một “unités d’habitation” – dạng đơn vị cư trú nhỏ – gồm phòng khách kết hợp phòng ăn, hoặc phòng ngủ kết hợp phòng tắm, được phân tầng theo cao trình lệch để tạo ra trải nghiệm không gian đa lớp. Dù có diện tích nhỏ, các căn hộ vẫn đem lại cảm giác rộng rãi nhờ cấu trúc mở, vách ngăn linh hoạt, sử dụng gương trượt và bếp kiểu mở. Việc phân chia không gian ở đây không tuân theo tiêu chuẩn truyền thống mà mang tính thích ứng theo nhu cầu cư trú cá nhân hóa.

Một điểm nhấn thị giác của công trình là màu sắc mặt đứng. Tông màu xanh lam nhiều cấp độ được lựa chọn có chủ đích nhằm hòa nhập công trình vào nền trời Địa Trung Hải – biến nó thành một phần của cảnh quan, thay vì áp đặt hình khối lấn át. Sự uyển chuyển trong cách lựa chọn màu và hình thức phản ánh tinh thần hoà giải giữa tự nhiên và nhân tạo, một yếu tố nhất quán trong triết lý thiết kế của RBTA.

Một khía cạnh thú vị khác của Kafka’s Castle là cách nhóm thiết kế xử lý thông tin xây dựng. Thay vì dựa trên hồ sơ kỹ thuật phức tạp, RBTA phát triển một hệ thống biểu diễn không gian cô đọng đến mức toàn bộ công trình có thể được hiểu và thi công từ chỉ năm bản vẽ. Lõi cầu thang cố định ở cao độ 0, mỗi nhóm bốn căn hộ xoay 360 độ xung quanh trục, với mỗi tầng nâng cao 70 cm – đủ để truyền đạt đầy đủ cấu trúc xoắn tầng. Các chi tiết còn lại được quyết định trực tiếp tại công trường, thể hiện sự tin tưởng vào quá trình xây dựng như một phần mở rộng của thiết kế.

Lâu đài Kafka là minh chứng cho cách RBTA tiếp cận kiến trúc như một quá trình mở – nơi cấu trúc, hình học, vật liệu và không gian không bị giới hạn bởi chuẩn mực, mà là kết quả của một chuỗi lựa chọn mang tính khám phá, phản tư và giàu thẩm mỹ. Đây không chỉ là một công trình nhà ở, mà là một tuyên ngôn không gian của chủ nghĩa kiến tạo hậu công nghiệp và kiến trúc hình học xã hội.

---