Tại Triển lãm Kiến trúc Quốc tế Venice lần thứ 19 (2025), MAD Architects đã giới thiệu công trình Chinese Paper Umbrella (chiếc ô giấy Trung Hoa) – một kết cấu ngoài trời tại nơi trưng bày của Trung Quốc, đưa hình ảnh chiếc ô giấy dầu truyền thống Trung Hoa vào một cấu trúc kiến trúc đa lớp.
Thiết kế giữa truyền thống và công nghệ
Lấy cảm hứng từ chiếc ô giấy Tuyên Thành (Xuan paper) – vật liệu truyền thống thường dùng trong thư pháp và hội họa – công trình mở ra một không gian biểu cảm, thân mật, được thiết kế để tương tác với ánh sáng, không khí và thời tiết. Lớp giấy được xử lý bằng nhiều lớp dầu tung, cho phép kháng nước nhưng vẫn giữ được độ xuyên sáng nhẹ, tạo nên một mái vòm bán trong suốt đầy sinh khí, đặc biệt phù hợp với khí hậu ẩm mặn của Venice.
Hình khối của công trình mô phỏng cấu trúc xoè của chiếc ô, nhưng ở quy mô công cộng, có thể đón tiếp người sử dụng bước vào. Tại đây, MAD không chỉ dựng nên một nơi nghỉ chân – mà còn tái hiện lại cách không gian có thể truyền cảm, lắng đọng, và phản hồi vi mô theo thời gian.
Tích hợp trí tuệ môi trường
Tầm nhìn thiết kế của MAD không tách rời công nghệ – ngược lại, được dệt sâu vào vật liệu và môi trường. Một hệ thống phun sương tự động được tích hợp vào đỉnh ô, hoạt động theo cảm biến nhiệt độ, giúp làm mát không gian bên dưới một cách tự nhiên. Đồng thời, hệ chiếu sáng thông minh Smart Dynamic Light (SDL) của OPPLE Lighting cho phép ánh sáng trong không gian thay đổi tương ứng với điều kiện thời tiết và giờ trong ngày.
Sự tương tác giữa cấu trúc – vật liệu – và hệ thống điều kiện vi khí hậu không chỉ mang lại tiện nghi, mà còn tạo nên một trải nghiệm xúc giác và thị giác chuyển động: bóng đổ dịch chuyển, ánh sáng đổi sắc, nhiệt độ thay đổi vi tế – tất cả diễn ra trong sự lặng yên của khu vườn Biennale.
Kiến trúc của vô thường
Một trong những khía cạnh nổi bật nhất của công trình là thái độ thẩm mỹ đối với sự biến đổi. Thay vì chống lại thời gian, Chinese Paper Umbrella chấp nhận và tôn vinh quá trình già đi của vật liệu: lớp giấy dần chuyển màu, mềm lại dưới tác động của nắng, mưa và gió. MAD xem đây là một biểu hiện sinh động của tính vô thường – không phải là sự xuống cấp, mà là một phần bản thể của công trình, đồng hành cùng tự nhiên.
Chinese Paper Umbrella không chỉ là một “công trình lắp đặt” tại Biennale – mà là một luận điểm kiến trúc. MAD đặt ra một hướng tiếp cận kiến trúc như một sinh thể sống, tương tác với con người, khí hậu và thời gian; đồng thời là nơi khơi gợi cảm xúc và trí nhớ văn hoá. Trong thời đại công nghệ và đô thị hoá tăng tốc, tác phẩm này là một lời nhắc về khả năng nhân văn hóa hệ thống thiết kế – nơi kỹ thuật không làm mất đi mà làm nổi bật tinh thần truyền thống.
Biên tập
Anh Nguyên
Ảnh
MAD
