Care House (Ngôi nhà chăm sóc) với những ống khói lớn trên mái được xây dựng dành cho nhóm đối tượng đặc biệt: đó là những em nhỏ mắc bệnh nan y có gia cảnh khó khăn. Công trình ở Okinawa (Nhật Bản) được thiết kế bởi văn phòng Hiroshi Nakamura & NAP – là nơi giúp các em nạp lại năng lượng cho cuộc sống hàng ngày.
Chính vì hoàn cảnh của các em nhỏ như vậy nên nhiều gia đình đã chuẩn bị sẵn sàng tư tưởng rằng ngày nào cũng có thể là ngày cuối cùng của họ bên nhau. Người chủ dự án hy vọng đây là nơi trẻ em và cha mẹ gắn kết sâu sắc với nhau hơn qua trải nghiệm du lịch thay vì một môi trường nghiêm khắc coi lũ trẻ như bệnh nhân. Nếu một ngày đứa trẻ qua đời, đây là nơi những người thân có thể ghé lại thăm và dành thời gian yên tĩnh để tưởng nhớ. Ngôi nhà cũng hướng tới một môi trường giáo dục khơi gợi lòng trắc ẩn và sự tử tế của con người với thế giới xung quanh.
Ngôi nhà xây dựng trên một mặt bằng hình tròn mở với các phòng đều hướng ra môi trường xung quanh. Nhà tắm chung và khu vực sinh hoạt-ăn uống-bếp nơi mọi người tụ tập nằm đối diện khu vườn tràn ngập ánh sáng, còn bốn phòng nhỏ dành cho trẻ em tối hơn một chút, đủ yên tĩnh để các em nghỉ ngơi mỗi khi cảm thấy mệt mỏi.
Lúc thiết kế, chúng tôi tưởng tưởng ra hình ảnh những đứa trẻ nằm trên giường bệnh và nhìn lên trần nhà hoặc cửa sổ cả ngày. Sau khi tính toán tầm mắt và kích thước cơ thể, chúng tôi đặt cửa kính trượt để các em có thể tận hưởng khung cảnh bên ngoài và đón gió khi nằm nghiêng.
Hiroshi Nakamura
Trong tiếng Nhật, từ ‘gió’ bao gồm hai từ: gió và phong cảnh. Mỗi làn gió biển ở đây đều mang theo mình nhiều câu chuyện từ rừng thông, tiếng hót của chim chóc và côn trùng, hương thơm của các loài hoa, mùi ẩm của thuỷ triều và mưa. Chúng tôi hình dung rằng ‘phong cảnh của gió’ sẽ kết nối trẻ em với môi trường thiên nhiên ở Okinawa.
Hiroshi Nakamura
Sân nước trong nhà được đặt ở hướng đón gió thổi vào từ đại dương và dòng sông bên dưới vách đá. Mưa và gió tự do đi qua giếng trời không kính ở khu vực này. Ánh sáng mặt trời và những đám mây khi di chuyển mang tới nhiều khoảnh khắc. Ngồi trên băng ghế dài dọc theo tường dãy hành lang yên tĩnh, vào những ngày nắng đẹp, mọi người sẽ thấy ánh sáng chiếc xuống giếng trời rồi phản xạ mặt sự biến thiên của nước lên trần nhà.
Chúng tôi gọi hiệu ứng này là ‘ngọn lửa thắp trong tim’ và coi đó như một sự khích lệ đối với các gia đình.
Hiroshi Nakamura
Cầu thang ngoài trời được thiết kế để nhân viên và phụ huynh dễ dàng hỗ trợ các em đi xe lăn hướng từ hai phía. Thay vì một rào cản đối với những người di chuyển khó khăn, cầu thang trong ngôi nhà có vai trò tích cực khơi gợi lòng trắc ẩn.
Thiết kế không rào cản có thể bảo vệ quyền tự do và phẩm giá của người bệnh nhưng chúng ta không thể loại bỏ mọi rào cản. Thay vào đó, điều cần thiết là nhận biết những rào cản về thể chất và tinh thần tồn tại đối với tất cả chúng ta, từ đó hiểu và giúp đỡ lẫn nhau. Thật tuyệt nếu những rào cản ở đây có thể thúc đẩy sự tử tế.
Người chủ Care House
Từ băng ghế tròn ở giữa khu vườn trên sân thượng có thể phóng tầm nhìn ra biển xanh, thị trấn và cánh đồng mía.
Thực tế, ngoài ý nghĩa trên, nơi này cũng phục vụ cho việc giáo dục những người khỏe mạnh vì vậy mà những không gian được thiết kế ngang tầm mắt trẻ nhỏ theo tỷ lệ cơ thể của các em ở công trình này có thể gây bất tiện và đôi khi là rào cản đối với nhóm người khoẻ hơn. Tuy nhiên, những người đứng đầu dự án có niềm tin rằng việc tưởng tượng và hoà nhập với thể chất của người khác sẽ đóng vai trò là nền tảng của một xã hội không có rào cản.
Thông qua việc cổ vũ những hành vi như vậy, ngôi nhà là nơi cung cấp dịch vụ chăm sóc cho chính xã hội mà chúng tôi là thành viên.
Care House
Ảnh
Koji Fujii / TOREAL
