Đây là ngôi trường cấp hai dành cho gần 500 học sinh ở thị trấn Thionk Essyl, miền nam Senegal. Công trình là dự án phi lợi nhuận do văn phòng dawoffice và quỹ tự thiện của họ – Foundawtion lên kế hoạch thực hiện.
Ảnh: Claudia G. Mauriño
CEM Kamanar được xây dựng nhằm giải quyết vấn đề thiếu cơ sở dạy học cho địa phương. Trước đó, Thionk Essyl chỉ có một ngôi trường cấp hai duy nhất và đã không còn đủ cho số lượng học sinh ngày một nhiều hơn.
Ảnh: Claudia G. Mauriño
Ảnh: Jara Varela
Đại diện từ dawoffice chia sẻ: “Công trình cần thích nghi được với khí hậu và không tốn nhiều chi phí xây dựng. Để làm được điều này, chúng tôi tận dụng vật liệu và nhân lực sẵn có tại địa phương.”
Vật liệu phổ biến nhất trong vùng là đất sét, cũng thường được người dân sử dụng trong kiến trúc bản địa. Tận dụng đặc tính chịu nén của đất, nhóm kiến trúc sư lựa chọn kết cấu dạng vòm Catenary. Với kết cấu này, mái vòm có thể đứng vững chỉ với việc xếp đặt các khối đất sét theo nguyên tắc chịu lực. Độ cong của kết cấu được tính toán để trọng lực trở thành lực nén dọc theo chiều dài của hình vòm.
Ảnh: Jara Varela
“Việc lựa chọn kết cấu hình vòm không chỉ mang tính hình thức. Đây là giải pháp để chúng tôi tận dụng tối đa nguồn vật liệu địa phương, đồng thời người dân có thể cùng tham gia xây dựng. Ngôi trường sẽ trở thành một hệ thống tự thích nghi theo thời gian. Khuôn viên được cấu thành từ nhiều mô-đun. Sau này nếu có nhu cầu mở rộng, trường có thể xây dựng các mô-đun mới.” – người đại diện cho biết thêm.
Ảnh: Claudia G. Mauriño
Cây xanh sẵn có trong khuôn viên cũng đóng góp một vai trò quan trọng, trở thành yếu tố kết nối giữa các khối mô-đun và tạo bóng mát cho sân trường.
Mô-đun ở đây được gọi là ‘awla’. Mỗi awla là một không gian kín, hai đầu là hai tấm lưới gỗ để đón nắng và gió thổi từ phía bắc về phía nam. Sự thông gió cùng độ xốp của đất sét giúp làm mát không gian nên không sử dụng điều hoà cơ học. Ngoài ra, phía trên vòm đất sét còn có một lớp mái bằng kim loại. Lớp mái này vừa ngăn mưa chảy vào đất sét, vừa tạo ra một khoảng không ngăn cách ánh nắng chiếu trực tiếp vào mái vòm, để nhiệt từ mặt trời dịu bớt trước khi lan toả xuống awla.
Ảnh: Jara Varela
Ảnh: Noemí de la Peña
Ảnh: Claudia G. Mauriño
Ảnh: Noemí de la Peña
Trong trường có một cụm 3 awla dùng làm phòng sinh học, phòng máy tính, thư viện và phòng giáo viên. Các awla đơn hoặc kép còn lại nằm song song với nhau dọc theo khuôn viên. Trường còn có sân thể thao đa năng nằm trên diện tích của một mỏ đất sét cũ.
Ảnh: Claudia G. Mauriño
Ngôi trường với giá trị hiện đại được làm từ kỹ thuật và vật liệu địa phương. Đây là một cột mốc đáng nhớ với người dân Thionk Essyl, những người luôn đánh giá cao những gì thuộc về truyền thống. Công trình sử dụng giải pháp cơ bản nhưng đem lại hiệu quả, phù hợp với môi trường khí hậu, hoà nhập với cảnh quan.
Ảnh: Claudia G. Mauriño
