Pablo Reinoso

Giữa nghệ thuật điêu khắc và kiến trúc có ảnh hưởng qua lại như thế nào? Trong bài phỏng vấn dưới đây, nhà điêu khắc và nghệ sĩ Pablo Reinoso sẽ chia sẻ về ý tưởng và tác phẩm của anh cùng cách làm để điêu khắc và kiến trúc đương đại tồn tại độc đáo giữa các loại hình nghệ thuật.

Nội dung
Eric Ulrich

Nguồn
ArtAndOnly

Ảnh
Pablo Reinoso

Biên tập
Hạnh Nguyễn

Ảnh chân dung
Carpenters Workshop Gallery

Ranh giới giữa điêu khắc và kiến trúc chưa bao giờ rõ rệt. Kiến trúc giống như điêu khắc, đều quan tâm đến hình khối ba chiều. Điêu khắc cũng từ lâu liên quan chặt chẽ đến kiến trúc thông qua trang trí và thiết kế. Cả hai đều kiến tạo các sự vật hữu hình trên cơ sở nguyên cứu về hình dạng, quy mô và vật liệu. Mặc dù trọng tâm của thiết kế công trình là tổ chức không gian, có những phong cách kiến trúc thể hiện tính hiệu quả lớn, đảm bảo cả chức năng và hình thức bên ngoài. Chẳng hạn như các phong cách công trình đá cổ, đặc biệt là ở Ai Cập, Hy Lạp và Mexico, có xu hướng điêu khắc trên chính cấu trúc. Bên cạnh chức năng, hình thức cũng là yếu tố quan trọng vì hầu hết các công trình nhìn từ bên ngoài là kết quả tạo thành từ các hình khối.

Theo định nghĩa, kiến trúc có vai trò thực tế nhất định bên cạnh tính thẩm mỹ thuần túy. Tuy nhiên, tiến bộ công nghệ và kỹ thuật được cho là đã giải phóng hầu hết các hạn chế. Sự phát triển của công nghệ xây dựng hiện đại kéo theo sự phát triển của điêu khắc không gian. Có thể nói rằng, nhiều nhà điêu khắc thế kỷ 20 đã thực hiện các tác phẩm của họ theo phương pháp kiến trúc. Kiến trúc là một bộ môn nghệ thuật. Nhưng nghệ thuật điêu khắc và kiến trúc có ảnh hưởng qua lại như thế nào?

Trong bài phỏng vấn dưới đây, nhà điêu khắc và nghệ sĩ Pablo Reinoso sẽ nói về những ý tưởng và tác phẩm của anh. Và làm thế nào điêu khắc và kiến trúc đương đại tồn tại một cách độc đáo giữa các loại hình nghệ thuật.

Chiếc ghế Garabatos

Điêu khắc và kiến trúc có mối quan hệ cộng sinh hay không? Chắc hẳn là cả hai đều chịu ảnh hưởng từ nguyên lý của mỗi bên. Nhưng về hình thức và ý tưởng thiết kế, có vẻ như kiến trúc đương đại chịu ảnh hưởng của điêu khắc nhiều hơn là ngược lại. Anh nghĩ gì về điều đó?

Pablo Reinoso: Tôi không chắc chắn rằng giữa điêu khắc và kiến trúc có mối quan hệ cộng sinh dù đôi khi kiến trúc và điêu khắc tương đương nhau về quy mô. Với tôi đó là hai chuyên ngành khác biệt. Mặt khác, giữa hai lĩnh vực quả thực tồn tại một sự vận động không ngừng đặc biệt khi xét đến các tác phẩm điêu khắc đồ sộ. Các kiến trúc sư đã có thể vượt qua các hạn chế trong xây dựng nhờ vào tiến bộ kỹ thuật to lớn những năm gần đây. Họ tạo ra các hình khối tự do hơn, đôi khi giống như một nhà điêu khắc nhưng không phải lúc nào cũng thành công. Chúng ta chỉ có thể thoát khỏi ràng buộc về hình thức khi chúng ta đáp ứng được các thông số kỹ thuật và đảm bảo chức năng của công trình.

Điêu khắc cho phép tự do sáng tạo và thử nghiệm hơn. Sự tự do này dẫn đến các hình dáng và ý tưởng thiết kế mới mà cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến kiến trúc. Nếu điêu khắc có giới hạn, thì đó là tác phẩm vẫn phụ thuộc với vật liệu và nơi trưng bày, đặc biệt là trong các không gian công cộng công cộng. Hầu hết các tác phẩm của tôi ở không gian công cộng đều có thể tương tác tự do với công chúng, và điều này đi kèm những hạn chế riêng.

Tác phẩm Frame (cái khung)

Nghệ sĩ ý niệm người Pháp Daniel Buren từng nói rằng điều đầu tiên phải đối mặt khi làm việc ở các không gian công cộng là kiến trúc xung quanh, tác phẩm nghệ thuật có thể hoà hợp hoặc đối kháng với khung cảnh. Theo anh, tác phẩm điêu khắc nên có tương tác với môi trường xung quanh như thế nào? Các kiến trúc sư có đối mặt với vấn đề tương tự?

Điều này khá chính xác và tác phẩm của Daniel Buren thể hiện tốt quan điểm này. Về phần mình, tác phẩm của tôi có xu hướng phát triển hoà hợp với môi trường. Tôi duy trì mối quan hệ đặc biệt với tự nhiên vì tác phẩm điêu khắc của tôi sẽ được đặt ở đó, và vì đó là cách tôi thể hiện cuộc đối thoại của mình với thiên nhiên.

Tôi thích tạo kết nối với môi trường và vật liệu sử dụng. Tôi sẽ không bao giờ đi ngược lại trạng thái tự nhiên của một địa điểm hay một vật liệu, tôi cố gắng xây dựng những cây cầu để kết nối. Kiến trúc phải duy trì mối quan hệ chặt chẽ với môi trường xunh quanh và đặc biệt là thể hiện đúng chức năng của công trình. Chức năng trong kiến trúc quan trọng hơn nhiều so với điêu khắc, tuy vậy tôi vẫn muốn đưa chức năng vào các tác phẩm.

Tác phẩm Beam Bench

Tác phẩm điêu khắc của anh thường gắn với không gian cụ thể. Bước đầu ông tiếp cận với không gian kiến trúc xung quanh tác phẩm như thế nào? Quá trình đó có ảnh hưởng đến tác phẩm?

Môi trường phát ra các tín hiệu. Tôi thường xem xét và xác định mối liên hệ của bản thân với các tín hiệu đó. Môi trường là nơi nuôi dưỡng tư duy và nghệ thuật trong tôi. Khi làm dự án “Nouages”, khung cảnh kiến trúc đã có sẵn, giàu tính lịch sử, nằm ngay bên bên bờ sông Saône. Tôi quyết định kết hợp tất cả các yếu tố này vào tác phẩm của mình.

Anh đã bao giờ có cơ hội, hoặc mong muốn thay đổi môi trường kiến trúc nơi đặt một trong những tác phẩm của anh không?

Một tác phẩm luôn làm thay đổi không gian nơi nó hiện diện. Tác phẩm có thể mang đến cho môi trường một ý nghĩa mới, một chức năng mới và một góc nhìn mới. Bản thân tác phẩm là một yếu tố thay đổi cảnh quan.

Bởi vì các tác phẩm của anh thường đối thoại với môi trường ở đó, có những thách thức hay lợi thế nào về mặt kỹ thuật/ý tưởng thiết kế khi sáng tác ở các môi trường khác nhau?

Tôi thường phải đối diện với các vấn đề về ý tưởng nhiều hơn là vấn đề kỹ thuật. Thách thức đối với tôi là tạo ra một tác phẩm mà chính nó mang lại những câu hỏi mới, giải phóng những suy nghĩ mới. Tác phẩm cần phải “mở”. Một tác phẩm điêu khắc sẽ truyền đạt ý nghĩa khác nhau tùy vào môi trường. Tôi thích điều này vì nhờ thế mà quan sát được các tiềm năng khác nhau của một tác phẩm.

Tác phẩm Paysages d’Eau

Kiến trúc có ảnh hưởng đến tác phẩm của anh như thế nào? Anh đã hợp tác với kiến trúc sư như thế nào trong quá trình thực hiện?

Tôi từng theo học kiến trúc và điều này ảnh hưởng đến cách tư duy của tôi. Tôi thích đối diện với tình huống cụ thể và đưa ra một phản ứng phù hợp. Đối với tôi, ảnh hưởng của kiến trúc chủ yếu là về phương diện kỹ thuật, xét đến khía cạnh nghệ thuật thì tự do hơn. Tôi thường xuyên cộng tác với các kiến trúc sư vì việc trao đổi giúp ích nhiều, làm sáng tỏ hơn dự án và tác phẩm điêu khắc.

Mối quan hệ giữa điêu khắc và kiến trúc thay đổi như thế nào trong 10 năm qua, gắn bó hay tách rời? Tương lai mối quan hệ này sẽ như thế nào? Theo anh, xu hướng hiện nay là gì?

Bạn cho rằng mối quan hệ của kiến trúc và điêu khắc đã thay đổi, tôi nghĩ về cơ bản không có nhiều khác biệt. Trường hợp các ngôi đền Hy Lạp là ví dụ cho kiến trúc và điêu khắc song hành cùng nhau với một tâm hồn mở.

Tôi nghĩ rằng kiến trúc, giống như nghệ thuật, có thể mở ra những lĩnh vực tư tưởng mới. Theo tôi, đó chính là những gì gắn kết nghệ thuật và kiến trúc.

Nghệ sĩ Pablo Reinoso bên tác phẩm của mình