Nhà Montisión

Nằm trong lòng khu phố cổ Palma de Mallorca, đối diện trực tiếp với Nhà thờ Montisión, Montisión House là dự án cải tạo một cửa hàng tầng trệt cũ thành không gian nhà ở dành cho nhóm bạn thân thiết. Dưới bàn tay của văn phòng Jordi Herrero Arquitectos, công trình là minh chứng rõ nét cho cách tiếp cận cải tạo kiến trúc lịch sử một cách thận trọng, cân bằng giữa bảo tồn giá trị di sản và đáp ứng nhu cầu sử dụng đương đại.

Công trình có mặt bằng hình chữ L, tiếp cận từ hai tuyến phố nhỏ ở hai đầu – nguồn cấp sáng và thông gió tự nhiên chính yếu. Tuy vậy, do không gian phố hẹp, ánh sáng trực tiếp bị hạn chế, và khoảng sân trong nhỏ được giữ lại đóng vai trò hỗ trợ thông thoáng.

Không gian nguyên bản có trần cao và một tầng lửng nhỏ, nhưng không đủ chiều cao để phát triển hai tầng đầy đủ. Nhân dịp phần mái công trình phía trên cũng đang được cải tạo, nhóm thiết kế quyết định hạ cốt sàn nhẹ để tăng dung tích sử dụng mà vẫn giữ nguyên nền móng hiện trạng.

Một cầu thang trung tâm liên kết tầng chính và tầng lửng, nơi bố trí hai phòng ngủ độc lập, mỗi phòng có một nhà vệ sinh riêng. Các tầng lửng được lùi vào, tạo khoảng hở để ánh sáng tự nhiên xuyên suốt từ hai đầu vào sâu trong lõi nhà. Giải pháp này cũng giúp giảm cảm giác nặng nề và tạo nhịp chuyển tiếp mượt mà từ cao độ đường phố xuống không gian sinh hoạt chính.

Vật liệu hoàn thiện tầng trệt được lựa chọn là microcement sáng màu – liên tục và phản xạ ánh sáng tốt. Tại đây bố trí các không gian sinh hoạt thường nhật: phòng khách, bếp, khu ăn uống, vệ sinh phụ và phòng giặt. Một trong những điểm đáng chú ý của công trình là sự hiện diện của các lớp di sản xây dựng chồng lớp, đặc biệt là cặp vòm đá chồng lên nhau – một chi tiết hiếm gặp được giữ nguyên và làm nổi bật như một yếu tố trung tâm. Toàn bộ dầm gỗ và cấu kiện gốc cũng được bảo tồn ở trạng thái mộc, không tô vữa hay đánh bóng, nhằm tôn vinh dấu vết thời gian và kỹ nghệ truyền thống.

Đối lập với sự thô mộc đó là hệ can thiệp mới bằng gỗ sồi – dễ nhận diện, mang tính khả hồi và tạo nên lớp tương phản mềm mại. Không gian nội thất được làm dịu đi với vải, rèm, cây xanh và chiếu sáng gián tiếp – hướng đến cảm xúc sống hơn là đơn thuần trang trí. Chiến lược thiết kế của Montisión House không đi theo lối mòn trung tính dễ chịu, mà chủ ý xây dựng một cảnh quan nội thất dựa trên sự tương phản có kiểm soát. Điều này tạo ra một trải nghiệm không gian sống giàu cảm giác, giàu tính lớp lang.

Công trình có sự liên hệ trực tiếp với dự án cải tạo Can Oliver thành Nobis Hotel – cùng được thực hiện bởi Jordi Herrero Arquitectos và phát triển song song. Nếu như ở Nobis, vật liệu can thiệp là thép đen để tăng sự tương phản giữa lớp vỏ kiến trúc nặng nề và lớp nội thất mềm mại, thì tại Montisión, sự chọn lọc vật liệu gỗ tạo nên chất thơ gần gũi hơn. Cả hai đều cùng chung chiến lược tiếp cận: không áp đặt hình thức, mà như nghệ thuật lướt sóng – khai thác năng lượng có sẵn của công trình, để tương phản trở thành nguyên lý định hướng.