Luis Barragán

Barragán lớn lên trong một gia đình địa chủ với nền tảng giáo dục nhân văn, ông cũng là tín đồ trung thành của đạo Công giáo. Về sau, cuộc cách mạng Mexico đã tác động đáng kể đến sản nghiệp của gia đình ông, hầu hết khối tài sản lớn bị tịch thu sau cuộc cải cách nông nghiệp.

Ông từng có thời gian theo học kiến ​​trúc và kỹ thuật tại Trường kỹ thuật Guadalajara. Sau khi hoàn thành chương trình học tại Trường Kỹ sư Guadalajara, Barragán đã tới thăm Châu Âu vào năm 1924 –1925, những trải nghiệm tích lũy được đã thúc đẩy nhận thức nghệ thuật của ông. Đặc biệt, ông bị cuốn hút bởi vẻ đẹp hoài cổ trong lối kiến trúc Địa Trung Hải được thể hiện qua những tác phẩm của Ferdinand Bac – một tiểu thuyết gia và họa sĩ minh họa có dòng dõi quý tộc, người đã thiết kế một số khu vườn và nội thất một số căn biệt thự ở Côte d’Azur, Cộng hoà Pháp. Barragán tin rằng cách tiếp cận với thiết kế kiến ​​trúc và cảnh quan như vậy hoàn toàn phù hợp với bối cảnh Mexico. Trở về nước, quan điểm và tư tưởng này được thể hiện rõ trong một số dự án đầu tiên của ông ở Guadalajara với những ngôi nhà liền kề có kết cấu hai tầng cùng nhiều căn biệt thự nằm len lỏi trong bối cảnh đô thị dày đặc. Thiết kế này mang âm hưởng của kiến ​​trúc Địa Trung Hải và kiến trúc Moorish, được Barragán hoàn thiện nhờ kết hợp kỹ thuật xây dựng hiện đại với cách thức thi công truyền thống theo lối thủ công của người dân Mexico.

Thời gian lưu trú kéo dài ở New York và chuyến đi thứ hai tới Châu Âu vào năm 1931 – 1932 đã giúp Barragán tiếp xúc thêm với những điển hình của Chủ nghĩa Hiện đại trong nghệ thuật và kiến ​​trúc. Ông nhận thức sâu sắc về diễn ngôn kiến ​​trúc quốc tế đương đại và ngày càng quan tâm hơn đến Chủ nghĩa Công năng, Barragán đã thử nghiệm và áp dụng, theo các mức độ khác nhau, những nguyên tắc của chủ nghĩa này trong nhiều dự án tiếp theo của mình. Những tác phẩm đó đã cho thấy sự chuyển tiếp dần tới Chủ nghĩa Hiện đại với thẩm mỹ của hình học cơ bản, khác biệt hẳn với kiến ​​trúc theo chủ nghĩa lịch sử thường thấy trong các khu dân cư cũ tại Guadalajara.

Sau khi đề xuất thiết kế công viên công cộng ở địa phương gây ra nhiều tranh cãi, Barragán chuyển đến sống tại thành phố Mexico city, nơi ông gắn bó cho tới tận cuối đời. Bối cảnh đô thị đang trên đà phát triển và mở rộng đã trở thành mảnh đất lý tưởng cho các thử nghiệm thẩm mỹ đang được hình thành của ông. Sự xuất hiện của các quận mới ngay bên ngoài trung tâm phố cổ, đặc biệt dọc theo Paseo de la Reforma và các khu vực lân cận như Colonia San Rafael, Colonia Cuauhtémoc, Colonia Roma và Colonia Condesa mang đến nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư. Từ năm 1937 – 1941, Barragán đã hoàn thành gần 15 tòa nhà chung cư cao tầng ở thủ đô, cùng với một số nhà phố và biệt thự cao cấp. Tốc độ làm việc nhanh chóng, cùng với nhu cầu quản lý nguồn lực hiệu quả trong bối cảnh mới đầy tính cạnh tranh đã khiến Barragán phải kêu gọi hỗ trợ chuyên môn từ nhiều đồng nghiệp. Họ tham gia vào các dự án với tư cách là đối tác, cộng sự hoặc thỉnh thoảng là nhà tư vấn. Những dự án buổi đầu này tạo ra bước tiến quan trọng đối với danh tiếng nghề nghiệp của Barragán, những thành tựu của ông đã mang đến một cái nhìn rõ ràng hơn về tiềm năng thể hiện của Chủ nghĩa Công năng cũng như các hạn chế bị áp đặt bởi thị trường.

Căn nhà Robles León, Guadalajara, 1927.

Nhà Carmen Orozco, Guadalajara, 1934.

Luis Barragán ở Majahua đầu nhữg năm 1950.
Ảnh: Armando Salas Portugal

Tổ hợp căn hộ ở Calle Elba, Mexico City, 1939

Đầu những năm 1940, Barragán bắt đầu công việc kinh doanh riêng với vai trò nhà đầu tư và phát triển bất động sản. Sự chuyển hướng này đã tác động đáng kể đến nhiều dự án hình thành sau này, qua đó định hình nên toàn bộ sự nghiệp của ông. Barragán đã mua lại một số lô đất ở khu phố nổi tiếng ngay phía Nam trung tâm Bosque de Chapultepec, đó là nơi ông bắt đầu thử nghiệm các bố cục sân vườn và cảnh quan, thiết lập nền tảng ý tưởng và phong cách cho các dự án tiếp theo. Kiến trúc sư đã quyết định xây dựng căn nhà của riêng mình (Barragán House) trên một trong những khu đất đó. Công trình này theo đuổi cách thiết kế kiến trúc biểu cảm rõ nét thẩm mỹ của cá nhân ông.

Song song với những dự án như vậy, Barragán cũng để ý tới mảng quy hoạch và phát triển đô thị. Dự án phát triển đô thị “Jardines del Pedregal” bắt đầu vào giữa những năm 1940, tập trung khai thác vẻ đẹp của cảnh quan dung nham ngọn núi lửa nguyên sơ, từng bị coi là một thứ bên lề và không thể sử dụng được. Tham gia thiết kế và quản lý một dự án mạo hiểm như vậy thể hiện bước ngoặt trong việc hình thành các tác phẩm sáng tạo của Barragán và việc tiếp nhận những phê bình từ giới chuyên môn.

Trong suốt những năm 1950 và 1960, Barragán đã trau chuốt và mở rộng vốn thẩm mỹ đặc biệt của mình, trong đó màu sắc ngày càng đóng vai trò quan trọng. Ông tiếp tục hòa trộn môi trường xây dựng và môi trường tự nhiên trong việc phát triển các khu dân cư như Las Arboledas và Los Clubes, nằm trên vùng canh tác nông nghiệp cũ phía Bắc thành phố.

Ông cũng thiết kế công trình điểm nhấn đô thị Torres de Satellite, cộng tác cùng nghệ sĩ Mathias Goeritz, cũng như truyền cảm hứng cho các không gian tôn giáo, như Nhà nguyện Tu viện Capuchin. Các dự án lớn khác gồm khu dân cư quy mô lớn Cuadra San Cristóbal và quy hoạch xây dựng Lomas Verdes, đô thị vệ tinh cho 100.000 cư dân, cùng kiến ​​trúc sư Juan Sordo Madaleno. Một phần của dự án này đã được hoàn thành, nhưng khu trung tâm mang tính biểu tượng vẫn chưa được xây dựng.

Vào năm 1965, khi Louis I. Kahn liên hệ để xin ông lời khuyên về cảnh quan của sân trong Viện Salk (California, Hoa Kỳ), Barragán đã đề xuất tạo ra một quảng trường lát đá thay vì một khu vườn. Hiện tại, đây là quần thể mang tính biểu tượng ở La Jolla cũng có phần đóng góp ý tưởng từ ông.