Chiharu Shiota

Shiota sớm biết việc bản thân mong ước trở thành hoạ sĩ nên 18 tuổi bà đã theo học hội hoạ và vẽ tranh. Sau khi hoàn thành mỗi bức vẽ, Shiota thường không thấy đó là tác phẩm của mình, chúng dường như được vẽ bởi người khác. Những suy nghĩ này kéo dài 2 năm, Shiota chính thức tạm biệt hội hoạ khi bà 20 tuổi và bắt đầu thử nghiệm với những tác phẩm mang tính sắp đặt, ở góc nhìn cá nhân, đó cũng là vẽ, khác với hoạ trên giấy, nghệ thuật của bà có thiên hướng đưa những suy nghĩ trừu tượng lơ lửng giữa không trung.

Giai đoạn đó còn xuất hiện một số thể nghiệm nghệ thuật như việc Shiota đổ sơn enamel – một loại hoá chất rất có hại cho da và khó lau chùi lên cơ thể mình để hoá thân thành một bức tranh (Becoming Painting, 1994). Hoặc lăn lộn cơ thể trần trụi trên đất rồi dùng nước gột trôi đi những lấm lem (Try and Go home, 1997), thậm chí Shiota còn dội bùn lên cơ thể trong bồn tắm ở Berlin (Bathroom, 1999). Hiện giờ, người quan tâm đến Shiota có thể tìm thấy nhiều thước phim quay lại quá trình thể nghiệm của bà được chia sẻ trên YouTube.

“Màu sơn đã nhuộm da tôi. Đó là kỷ niệm khó quên và cũng là bước ngoặt cho các tác phẩm nghệ thuật sau này. Xem lại những thước phim thời điểm đó, tôi thấy mình giờ đã khác đi nhiều. Nếu hiện tại có gặp một niềm đau tương tự, tôi sẽ thể hiện chúng theo cách hoàn toàn khác.”

Shiota từng chia sẻ như vậy năm 2019 trên một tạp chí nghệ thuật ở Nhật. Sau này trong cuộc trò chuyện với Notesbook năm 2023, Shiota đã cho hay chính nữ nghệ sĩ Cuba – Ana Mendieta (1948 – 1985) là người có ảnh hưởng tới con đường làm nghệ thuật thời kì đầu của bà. Ana Mendieta đề cao tính nghệ thuật của cơ thể con người, đặc biệt là phụ nữ trong hành trình gần 38 năm cuộc đời mình.

[…]

Tiếp tục đọc bản đầy đủ về Chiharu Shiota trên tạp chí Notesbook 03.

Ảnh: Ben Stone